Ilustracja pierwsza:
Wypowiadający się szlachcic nie jest Sarmatą, ponieważ jest pozytywnie nastawiony do kultury zagranicznej. Sarmaci uważali natomiast, że ustrój panujący w Rzeczpospolitej jest jedynym słusznym i idealnym, nie należy niczego w nim zmieniać. Uważali zagraniczne rządy absolutne za gorsze.
Ilustracja druga:
Mówiący szlachcic jest Sarmatą, ponieważ zwraca uwagę na istotę rzemiosła wojennego i obrony ojczyzny. Wspomniana szabla była charakterystycznym elementem stroju sarmatów. Oprócz tego Sarmaci zwracali się także ku życiu na wsi i doceniali je.
Ilustracja trzecia:
Mówiący szlachcic nie jest Sarmatą, ponieważ Sarmaci uważali, że zasady panujące w sejmie, takie jak liberum veto, stanowią podstawę idealnego ustroju i są bardzo ważne, by państwo odpowiednio funkcjonowało. Bronili oni „złotej wolności” szlacheckiej, dlatego istotne było dla nich utrzymanie tego typu reguł i przywilejów.
Ilustracja czwarta:
Mówiący szlachcic jest Sarmatą, ponieważ zgodnie z obyczajami Sarmatów ma skłonność do ukazywania swojego bogactwa. Szlachcice urządzali wystawne biesiady, pełne przepychu i na wiele różnych sposobów udowadniali ilość swoich majątków.
Sarmatyzm to przekonanie szlachty polskiej, że ich pochodzenie wywodzi się od starożytnych ludów sarmackich. Była to ideologia, według której szlachta ustanawiała swoją warstwę jako najważniejszą w państwie i usilnie broniła swojej „złotej wolności”. Sarmaci charakteryzowali się nieufnością wobec kultury zagranicznej, przekonaniem o nieomylności panującego w Polsce ustroju, kierowaniu się własnym interesem, chwaleniu swoim bogactwem i skupieniu na istocie życia wiejskiego.