Rośliny pionierskie to takie, które rozwijają się w miejscach, których nie ma innych roślin, rozpoczynając sukcesję pierwotną. Rośliny te przystosowane są do siedlisk ubogich w składniki odżywcze i wodę.
Sukcesja pierwotna to proces zarastania terenów, na których nie występowała roślinność np. nagich skał. Rośliny pionierskie zasiedlają takie tereny, a po ich obumarciu tworzy się warstwa gleby, na której mogą rozwijać się inne organizmy, mające coraz większe wymagania.