Zegar słoneczny odmierza czas na podstawie ruchu Słońca. Najprostszy zegar składa się z patyka wbitego w ziemię. W czasie dnia patyk tworzy cień, który wraz ze zmianą położenia Słońca zmienia swoją długość i położenie. Wiedząc, jak działa, łatwo odczytać godzinę. Zegar wskazuje czas słoneczny – czas dla miejsca, w którym się znajduje.
Pomienie wędrującego Słońca padają z różnych stron, pod różnym kątem. Wpływa to na cień przedmiotów.