1. Udział osób młodszych w strukturze demograficznej Afryki jest większy niż w przypadku Europy, dlatego też mediana wieku w Afryce jest niższa niż w Europie. W wielu krajach Afryki nadal trwa eksplozja demograficzna. Zjawisko to wpływa na duży udział osób młodych w ogólnej liczbie ludności. Odwrotny proces ma miejsce w Europie – występuje tam implozja demograficzna, która skutkuje zwiększeniem udziału osób starszych w ogólnej liczbie ludności.
2. Różnice wartości mediany wieku w Afryce i Europie wynikają także z poziomu rozwoju gospodarczego. Kraje europejskie są bardziej rozwinięte pod względem gospodarczym w porównaniu do krajów afrykańskich.
Dla krajów wysoko rozwiniętych charakterystyczne są m.in.:
1. wydłużenie długości trwania życia, m.in. na skutek rozwoju usług medycznych,
2. powszechność modelu niewielkiej rodziny oraz stosowanie metod świadomego planowania rodziny, wpływające na utrzymywanie się niskiego poziomu dzietności,
3. uzależnianie decyzji o założeniu rodziny od sytuacji materialnej, kariery zawodowej oraz wykształcenia,
4. prowadzenie konsumpcyjnego stylu życia,
5. emigracja osób w wieku rozrodczym.
Dla krajów afrykańskich charakterystyczne są m.in.:
3. zmniejszenie liczby zgonów na skutek rozwoju usług medycznych oraz upowszechnienie zasad higieny,
4. duży udział osób młodszych, w wieku rozrodczym, w ogólnej strukturze ludności,
5. powszechność modelu dużej rodziny, związków poligamicznych oraz brak stosowania metod świadomego planowania rodziny, wpływające na utrzymywanie się wysokiego poziomu dzietności.
Eksplozja demograficzna oznacza dynamiczny wzrost współczynnika przyrostu naturalnego. Zjawisko to miało miejsce przede wszystkim w krajach Afryki, Ameryki Południowej oraz Azji w XX w. Obecnie przyrost ludności jest największy w wybranych krajach Afryki (Niger, Angola, Czad, Kongo, Burundi, Uganda, Tanzania) oraz Azji (kraje Zatoki Perskiej o dodatnim saldzie migracji zagranicznych).
Implozja demograficzna oznacza dynamiczny spadek współczynnika przyrostu naturalnego. Jest to zjawisko odwrotne do eksplozji demograficznej. Implozja geograficzna występuje przede wszystkim w V fazie rozwoju demograficznego, w której dochodzi do regresu demograficznego, czyli sytuacji, w której przez dłuższy czas współczynnik przyrostu naturalnego jest ujemny. Zjawisko to skutkuje starzeniem się społeczeństwa.
Starzenie się społeczeństwa to proces polegający na zwiększeniu się udziału osób w wieku 65 lat i powyżej w ogólnej licznie ludności na danym obszarze. Proces ten związany jest ze zmniejszeniem się udziału dzieci (od 0 do 14 lat) i zwiększeniem udziału osób starszych (od 65 lat) w ogólnej liczbie ludności na badanym obszarze.