„Złotą klatką” nazywano Zachodnią część Berlina. Mieszkańcy wschodniej części przed budową muru wykorzystywali możliwość przedostawania się na zachód Berlina, co prowadziło do masowych migracji.
Początkowo nie było planów utworzenia muru berlińskiego, choć granice między wschodnią i zachodnią częścią były pilnie strzeżone. Przejście przez Berlin pozwalało jeszcze wówczas na znalezienie się po Zachodniej stronie. Ostatecznie drogi zablokowano i pojawiły się pierwsze odgrodzenia w postaci drutów kolczastych. Mur berliński był udoskonalany z biegiem czasu i prowizoryczna bariera z drutów kolczastych wkrótce ustąpiła miejsca betonowym blokom.