Sposoby samoorganizowania się społeczeństwa obywatelskiego w Polsce w XX w.:
· strajk robotników, 1956, Poznań
· protesty intelektualistów, lata 80. , „List 34”, przeciw ograniczaniu przydziału papieru i cenzurze
· strajk studentów 1968 r., wskutek zdjęcia „Dziadów” Kazimierza Dejmka
· wydarzenia grudniowe, 1970 r., Wybrzeże i strajk w Ursusie
· powołanie Komitetu Obrony Robotników 1976 r.
· Ruch Obrony Człowieka i Obywatela 1977 r.
· Wolne Związki Zawodowe 1978 r.
· Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” 1981 r.
