Grupa atomów lub jonów mogących pełnić w reakcjach utleniania-redukcji zarówno funkcje utleniacza, jak i reduktora to: Cr3+, MnO, H2O2.
Reakcja opisania równaniem HClO3 + 5 HCl à 3 Cl2 + 3 H2O jest przykładem reakcji synproporcjonowania.
Konfiguracja elektronów walencyjnych atomu chromu 4s13d5 wskazuje, że jego najwyższy stopień utleniania to VI.
Taki stopień utlenienia charakterystyczny jest dla atomów chromu obecnych w związku K2Cr2O7, który dzięki temu wykazuje silne właściwości utleniające.
Przebieg reakcji utleniania-redukcji jest możliwy dzięki obecności utleniacza i reduktora w układzie reakcyjnym.
1. Grupa atomów lub jonów mogących pełnić w reakcjach utleniania-redukcji zarówno funkcje utleniacza, jak i reduktora to: Cr3+, MnO, H2O2à
· Chrom (+III) może się zredukować do 0 lub +II stopnia utlenienia, a także utlenić do stopnia utlenienia +VI;
· Mangan (+II) może się zredukować do 0 stopnia utlenienia oraz utlenić do +III, +IV, +VI lub +VII stopnia utlenienia;
· Tlen w nadtlenku wodoru występuje na -I stopniu utlenienia, zatem może się zarówno zredukować do klasycznego stopnia utlenienia -II bądź utlenić do 0 stopnia utlenienia.
2. Reakcja opisania równaniem HClO3 + 5 HCl à 3 Cl2 + 3 H2O jest przykładem reakcji synproporcjonowania. à
· W reakcji synproporcjonowania pierwiastki na różnych stopniach utlenienia jednocześnie redukują się i utleniają do wspólnego stopnia utlenienia reprezentowanego przez jedną molekułę w produktach;
· W opisanym przypadku chlory występują w substratach na +V (HClO3) i -I stopniu utlenienia (HCl) i przechodzą w 0 stopień utlenienia w Cl2.
3. Konfiguracja elektronów walencyjnych atomu chromu 4s13d5 wskazuje, że jego najwyższy stopień utleniania to VI. à
· Promocja elektronowa to niejako przeskok jednego z elektronów z podpowłoki s na podpowłokę d, mająca miejsce w kilku pierwiastkach bloku d układu okresowego (chrom, miedź, niob, molibden, technet, ruten, rod, pallad, srebro, platyna, gadolin, złoto, protaktyn, uran, neptun, kiur). W jej wyniku pierwiastki uzyskują bardziej stabilne konfiguracje elektronowe, ponieważ bardziej korzystne jest dla nich wypełnienie podpowłok elektronowych w połowie bądź całkowicie.
· Metale mogą oddawać elektrony- stawać się kationami (przyjmują dodanie stopnie utlenienia), w porównaniu do niemetali, które mogą elektrony przyjmować i stawać się anionami (przyjmować ujemne stopnie utlenienia).
· Pierwiastki dążą do tego, aby ostatnia powłoka była zapełniona kompletem 8 elektronów (oktet elektronowy).