O kinetyczno-cząsteczkowej budowie materii świadczą zjawiska dyfuzji i kontrakcji. Szybkość dyfuzji jest tym większa, im wyższa jest temperatura ciała. Zjawisko kontrakcji świadczy o różnych wielkościach cząsteczek, natomiast dyfuzja o ruchu cząsteczek i atomów.
Dyfuzja polega na samorzutnym rozprzestrzenianiu się cząstek jednej substancji w drugiej. Kontrakcja jest to zmiana objętości przy mieszaniu cieczy.