- usprawnił system podatkowy w Polsce
- zintensyfikował działalność menniczą
- otworzył mennicę koronną w Olkuszu, Poznaniu oraz Malborku
- propagował budowanie tolerancji w kwestiach religijnych
- roztoczył pieczę nad kościołem, doceniając jego wkład w dziedzinę oświaty
- powołał do działania Trybunał Koronny, który miał stać na straży sprawiedliwości i pełnić funkcję sądu najwyższego
- wsparł zakon jezuitów w zakładaniu kolejnych kolegiów: w Połocku, Rydze, Dorpacie, Grodnie oraz Nieświeżu
- założył drugą uczelnię wyższą na terenie Polski, podnosząc kolegium jezuitów w Wilnie do rangi Akademii Wileńskiej – pierwszym rektorem został Piotr Skarga
- wprowadził w Polsce kalendarz gregoriański, eliminując tym samym rozbieżności pomiędzy rokiem kalendarzowym a astronomicznym.
