Zdanie wielokrotnie złożone zawiera co najmniej trzy orzeczenia.
Zdanie złożone zawiera co najmniej dwa orzeczenia. Wyróżniamy dwa rodzaje zdań złożonych:
zdanie złożone współrzędnie – żadne ze zdań składowych nie określa drugiego, a zdania te wzajemnie się uzupełniają.
zdanie złożone podrzędnie – jedno ze zdań składowych określa drugie, czyli jest wobec niego podrzędne. W zdaniu złożonym podrzędnie wyróżniamy:
– zdanie nadrzędne (to, do którego stawiamy pytanie),
– zdanie podrzędne (to, które jest odpowiedzią na pytanie).
Zdanie podrzędne okolicznikowe pełni funkcję okolicznika, dlatego można je rozpoznać, zadając pytania właściwe dla danego rodzaju okolicznika:
Okolicznik określa orzeczenie i występuje w kilku rodzajach:
· okolicznik czasu (kiedy?) – wskazuje czas wykonywania czynności,
· okolicznik sposobu (jak?) – wskazuje na sposób wykonywania czynność,
· okolicznik celu (w jakim celu?)– wskazuje cel wykonywania czynność,
· okolicznik przyczyny (dlaczego?) – wskazuje na powód wykonywania czynności,
· okolicznik przyzwolenia (mimo co?) – wyjaśnia potencjalne przeszkody w wykonaniu czynności.
· okolicznik miejsca (gdzie?) – określa miejsce wykonywania czynności,
· okolicznik stopnia i miary (ile?) – określa ilość lub właściwości ilościowe czego,
· okolicznik warunku (w jakim wypadku?) – określa warunki wystąpienia czegoś.
Dopełnienie określa orzeczenie i odpowiada na pytania przypadków z pominięciem mianownika. Wyróżniamy dwa rodzaje dopełnienia: