ó wymieniające się na o, e, a | ó niewymienne | ó w zakończeniach -ów, -ówka, -ówna | ó w końcówce dopełniacza lm. rzeczowników rodzaju męskiego |
ó wyjątkowo na początku wyrazu |
wieczne pióro | sandały ze skóry | żarówka ledowa | komplet flamastrów | ósemka – przyrząd do wspinaczek |
Maria Słój | Róża Wójt | Natalia Wojdakówna | Piotr Franków | Paweł Ówczesny |
u w większości polskich wyrazów, w których nie ma uzasadnienia pisownia ó | u na początku wyrazu | u zawsze na końcu wyrazu | u w wielu cząstkach kończących wyrazy, takich jak -un, -unia, -unek, -uszek, -uś, -utki, -us | u wyjątkowo w zakończeniach kilku wyrazów |
solidna zasuwka | wojskowy uniform | kozaki z zamszu | żołnierski ekwipunek | jedwabna chustka |
Jan Skuwka | Marek Urbaniak | Marta Lenau | Karol Miętus | Danuta Rubin |
Podane w tabelce zasady są zasadami obowiązującymi przy pisowni ó i u w języku polskim. Ó piszemy, gdy wymienia się na o, e, a w wyrazach pochodnych, w zakończeniach -ów, -ówka, -ówna oraz w końcówce dopełniacza lm. rzeczowników rodzaju męskiego. U piszemy w większości polskich wyrazów, w których nie ma uzasadnienia pisownia ó, zwykle, gdy występuje na początku wyrazu, zawsze na końcu wyrazu, w wielu cząstkach kończących wyrazy, takich jak -un, -unia, -unek, -uszek, -uś, -utki, -us oraz w formach czasu teraźniejszego czasowników zakończonych w bezokoliczniku na: -ować i -ywać. Istnieją wyjątki, jak ó niewymienne oraz na początku wyrazów i u w zakończeniach kilku wyrazów, które należy zapamiętać.