W tym zadaniu trzeba wyjaśnić, czym są toposy i jak wybrane z nich pojawiają się w mitologii. Toposy to stałe motywy lub symbole, które powracają w literaturze i sztuce różnych epok. Ich źródłem bardzo często są mity greckie, które opowiadają o miłości, wędrówce, ludzkich dążeniach, pięknie przyrody czy powtarzalności życia. W zadaniu należy podać przykłady mitologicznych historii, które stały się początkiem najważniejszych toposów w kulturze europejskiej.

– miłość silniejsza od śmierci – mit o Orfeuszu i Eurydyce, w którym Orfeusz zstępuje do Hadesu, by odzyskać ukochaną;
– życie jako wędrówka – mit o Odyseuszu, który przez dziesięć lat błąka się po świecie, ucząc się i dojrzewając duchowo;
– labirynt – mit o Dedalu i Ikarze oraz o Tezeuszu i Minotaurze, gdzie labirynt symbolizuje życie, zagubienie i poszukiwanie wyjścia;
– topos arkadyjski – nawiązuje do Arkadii, mitycznej krainy szczęścia, prostoty i harmonii człowieka z naturą;
– topos genezyjski – pochodzi z mitu o powstaniu świata, który tłumaczy początki bogów, ludzi i porządku kosmicznego;
– topos cykliczności natury – związany z mitem o Demeter i Persefonie, który wyjaśnia powtarzanie się pór roku i odradzanie życia.

1. Zwróć uwagę, że toposy to motywy, które przetrwały wieki i pojawiają się w literaturze, sztuce, filmie czy muzyce.

2. Zauważ, że większość toposów ma swoje źródło w mitologii greckiej, bo mity tłumaczyły świat i ludzkie doświadczenia.

3. Zapamiętaj, że każdy topos ma znaczenie symboliczne – np. labirynt to życie pełne zagadek, a Arkadia to marzenie o szczęściu.

4. Wiedz, że rozpoznawanie toposów pomaga zrozumieć sens dzieł literackich, ponieważ pokazują one, jak różne epoki na nowo interpretowały te same motywy.