| Cecha | Surowica | Szczepionka |
| Sposób otrzymywania | Przeciwciała wytworzone w organizmach zwierzęcych i przystosowany do organizmu człowieka | Z żywych, osłabionych albo martwych bakterii i wirusów oraz ich toksyn |
| Czas reakcji | Natychmiastowy | Po upływie pewnego czasu |
| Sposób działania | Przez wprowadzenie gotowych przeciwciał | Wprowadzenie antygenów patogeny, które są zapamiętywane przez limfocyty, aby w przyszłości szybko mogły zostać wytworzone przeciwciała |
| Zastosowanie | U człowieka zakażonego w celu zwalczenia choroby | W celach profilaktycznych u człowieka zdrowego |
Zarówno zastosowanie szczepionki, jak i surowicy zalicza się do odporności swoistej — nabytej w sposób sztuczny. Jednak w przypadku szczepionki, będzie to odpowiedź czynna, kiedy organizm sam wytwarza przeciwciała, a w przypadku surowicy bierna, gdyż zakażony dostaje gotowe przeciwciała wytworzone przez inny organizm.