Opisz formy azotu, fosforu i potasu przyswajalne przez rośliny i przedstaw, jak powstają w przyrodzie.

PRZYSWAJALNE PRZEZ ROŚLINY FORMY AZOTU

Rośliny nie są w stanie przyswajać azotu (N₂), nawet mimo jego ogromnych ilości w atmosferze. Pobierają go natomiast z gleby, za pośrednictwem systemu korzeniowego, najczęściej w postaci anionów azotanowych (V) (NO₃^-), rzadziej- kationów amonowych (NH₄⁺). Obecność jonów azotanowych w glebie wynika z ich powstawania w łańcuchu reakcji chemicznych zachodzących w atmosferze, inicjowanym przez wyładowania elektryczne mające miejsce w trakcie burz. Kiedy dochodzi do takiego wyładowania, powietrze nagrzewa się do bardzo wysokich temperatur, co sprzyja łączeniu się azotu atmosferycznego i tlenu i powstania tlenku azotu (II). Zachodzi wówczas reakcja, której przebieg można przedstawić za pomocą równania: N₂ + O₂à 2NO. Tlenek ten ulega dalszym przekształceniom- w tlenek azotu (IV), a potem- kwas azotowy (V), zgodnie z równaniami:

2NO + O₂à 2NO₂ oraz 2NO₂ + H₂O à HNO₃ + HNO₂.

Powstający kwas azotowy (V) spada na ziemię razem z deszczem w postaci bardzo rozcieńczonego roztworu.

Rośliny bobowate (motylkowate), takie jak soja, łubin, groch czy fasola, wykazują zdolność wiązania azotu atmosferycznego bezpośrednio z powietrza. Pozwala im na to symbioza z bakteriami brodawkowymi Rhizobium, przekształcającymi N₂ w NH₄⁺. Reakcja ta zachodzi zgodnie z równaniem: N₂ + 10H⁺ + 8e^-à 2NH₄⁺ + H₂. Bakterie te zasiedlają specjalne brodawki obecne na korzeniach roślin bobowatych.

Te jony amonowe są pobierane przez rośliny bezpośrednio, albo ulegają dalszym przekształceniom w jony NO₃^- dzięki aktywności bakterii glebowych, stanowiące jony najlepiej przyswajalne przez rośliny.

PRZYSWAJANIE PRZEZ ROŚLINY FORMY FOSFORU

Fosfor jest przyswajany przez rośliny z gleby przede wszystkim w postaci rozpuszczalnych w wodzie anionów H₂PO₄^-.

PRZYSWAJANIE PRZEZ ROŚLINY FORMY POTASU

Potas jest przyswajany przez rośliny w postaci rozpuszczalnych kationów potasu (K⁺).

Zarówno formy potasu, jak i fosforu, przyswajalne przez rośliny są przez nie pobierane w niewielkich ilościach, na co pozwala ich uwalnianie ze składników mineralnych z podłoża.