| Pozytywizm | Modernizm |
| D. praca organicznaE. działalność pomocowaG. praca u podstawC. krytyka idei romantycznych | A. swobodny styl życia cyganeriiB. hasło „sztuka dla sztuki”H. awangardowe tendencje w sztuceF. nawiązywanie do romantyzmu |
Pozytywizm i modernizm były zupełnie przeciwnymi nurtami w sztuce. Pozytywizm cenił aktywny i sprawczy stosunek do życia, stawiający skuteczne działanie ponad wszystko. Modernizm z kolei starał się tworzyć styl życia, który będzie uosabiał sztukę jako kreację, niekoniecznie użytkową, ale przede wszystkim kreatywną. Różnicę między tymi dwoma nurtami najlepiej widać w podejściu do romantyzmu. Modernistów nazywano neoromantykami, z kolei pozytywiści odnosili się do romantyzmu bardzo krytycznie.