| od maja 1943 | Nabór Polaków w ZSRR do 1.Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki (w 1944 r. przekształconej w 1. Armię Wojska Polskiego). |
| 1 stycznia 1944 | Utworzenie przez polskich komunistów w Warszawie Krajowej Rady Narodowej (KRN) - rzekomego podziemnego parlamentu. |
| ¾ stycznia 1944 | Przekroczenie przez Armię Czerwoną wschodniej granicy II Rzeczypospolitej. |
| 1944 | Niepowodzenie akcji „Burza” z powodu aresztowań akowców przez NKWD. |
| 21 lipca 1944 | Utworzenie w Moskwie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN), który miał być zalążkiem polskiego rządu. |
| 22 lipca 1944 | Ogłoszenie Manifestu PKWN: jego autorzy uznali rząd londyński za władzę „samozwańczą” i „nielegalną”. |
| 1 sierpnia – 2 października 1944 | Powstanie warszawskie – Stalin nie udzielił pomocy walczącej Warszawie. |
| 31 grudnia 1944 | Przekształcenie się PKWN w Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej. |
| luty 1945 | Konferencja jałtańska – zgoda przywódców USA i Wielkiej Brytanii na zmianę terytorium Polski i objęcie władzy przez komunistyczny Rząd Tymczasowy. |
Relacje polsko-radzieckie opierały się na sile – alianci musieli współpracować ze Związkiem Radzieckim, by zakończyć wojnę, więc nie mogli wspierać Polaków w ich dążeniach do niepodległości. Stalin wykorzystał to: najpierw użył wysiłków Polaków (akcja „Burza”, powstanie warszawskie) do osłabienia wroga, a potem osadził na kluczowych pozycjach w Polsce podporządkowanych sobie komunistów.