„Noc paskiewiczowska” – okres w historii ziem polskich w latach 1831–1856, kiedy to rolę namiestnika państwa objął Iwan Paskiewicz, rosyjski generał. W czasach jego władzy wzmożono represje, prześladowano obywateli i dokonywano wielu społecznych oraz gospodarczych zmian, na niekorzyść Polski.
Iwan Paskiewicz został obsadzony na stanowisku namiestnika decyzją cara Mikołaja I. Posiadał on wiele kompetencji, które umożliwiły mu skuteczne represjonowanie Polaków i działanie kosztem ziem polskich, na korzyść Imperium Rosyjskiego (np. nakładanie na Polskę sankcji).