Do czerwca 1941 r. Stalin był oficjalnie sojusznikiem Hitlera. Z tego powodu nie mógł tworzyć komunistycznego podziemia na terenach okupowanych przez III Rzeszę.
Plan utworzenia Polskiej Partii Robotniczej powstał w sierpniu 1941 r., jednak została ona utworzona dopiero pół roku później. PRP miała uformować podwaliny dla zwierzchnictwa ZSRS nad Rzeczpospolitą. Już w 1944 r. na terenie Polski powstały komunistyczne struktury władzy, podlegające pod PRP.