W Mazowszu pojawia się zbliżona do Historii tragiczna wizja dziejów. Podmiot liryczny zostaje wpisany bowiem w cykl historii, w którym pokój przeplata się z wojną. Mechanizmy dziejowe są nieubłagane dla człowieka, bezlitosne, a ten bezradny nie może się przed nimi uchronić. Jednocześnie podmiot liryczny gromadzi w sobie doświadczenia i pamięć kolejnych pokoleń, co także jest wspólne z wierszem Historia.
Zwróć uwagę na przedstawioną w wierszach koncepcje historiozofii – tu zakładającej, że los człowieka jest z góry przesądzony, bowiem w istnienie historii wpisana jest cykliczność.