Prezydent RP od 1990 roku jest wybierany w wyborach powszechnych, równych, tajnych i bezpośrednich. Prezydent wybierany jest na pięcioletnią kadencję i może być wybrany ponownie tylko raz. Obejmuje on urząd po złożeniu przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym. Na urząd prezydenta kandydować może obywatel Polski, który ukończył 35 lat i ma pełnię praw wyborczych.
Prezydent RP ma liczne uprawnienia. Jako głowa państwa:
nadaje obywatelstwo polskie, tytuły honorowe i naukowe, ordery i odznaczenia;
korzysta z prawa łaski wobec osób skazanych prawomocnym wyrokiem sądu;
Wobec władzy ustawodawczej:
zarządza wybory do sejmu i senatu, zwołuje pierwsze posiedzenie nowo wybranego sejmu i senatu;
skraca kadencję sejmu w przypadkach określonych przez konstytucję;
podpisuje ustawy lud odmawia ich podpisania;
zwraca się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie zgodności ustawy z Konstytucją RP;
Wobec władzy sądowniczej:
powołuje sędziów;
powołuje Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego;
powołuje Prezesa Najwyższego Sądu Administracyjnego;
W zakresie bezpieczeństwa i obronności państwa:
jest zwierzchnikiem Sił Zbrojnych RP;
mianuje Szefa Sztabu Generalnego i dowódców rodzajów Sił Zbrojnych, a na czas wojny – Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych;
zarządza powszechną mobilizację i użycie sił zbrojnych;
W zakresie polityki zagranicznej:
reprezentuje państwo polskie na zewnątrz i czuwa nad jego polityką zagraniczną;
mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli RP w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych;
ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe, o czym zawiadamia sejm i senat;
W Polsce istnieje dualizm władzy wykonawczej, czyli jej rozdzielenie między dwa organy – prezydenta oraz rząd.