Osobą mówiącą w utworze jest ojciec, który stracił swoją ukochaną córkę – Orszulkę. Utwór został napisany po niespodziewanej śmierci dziecka. Jan Kochanowski za pomocą osoby mówiącej zwraca się do swojej córki i wydawać by się mogło, że to Orszulka jest bohaterką trenu, jednak to uczucia ojca (smutek, rozpacz, żal) można uznać za głównych bohaterów utworu.
Tren XIII Jana Kochanowskiego opowiada o ogromnym bólu ojca po śmierci dziecka.