W środkowym i dolnym biegu rzeki woda płynie wolniej niż w górnym biegu, co jest korzystniejsze dla organizmów. Zwierzęta żyjące w górnym biegu rzeki muszą zużywać ogrom energii walcząc z rwącym nurtem, a rośliny tam występujące muszą mocno przyczepiać się do dna i mieć wytrzymałe, elastyczne ciała.
Dodatkowy czynnik może stanowić temperatura. Woda płynąca prędko w górnym biegu rzeki, dużo szybciej ulega wychłodzeniu, co nie sprzyja rozwojowi większości roślin i zwierząt.