Producenci wytwarzają z prostych związków nieorganicznych materię organiczną. Dzieje się to podczas procesu fotosyntezy, z udziałem promieniowania słonecznego. Materia wbudowana w ciała producentów zostaje wykorzystana przez konsumentów. Destruenci rozkładają martwe szczątki roślinne i zwierzęce ponownie do prostych związków nieorganicznych, z których ponownie mogą korzystać producenci podczas procesu fotosyntezy.
Obieg materii w ekosystemie zachodzi bez strat – wszystkie związki nieorganiczne i cała powstająca z nich materia organiczna zostają ponownie wykorzystywane przy każdym powtórzeniu się cyklu.