| Symbioza | Protokooperacja |
| zalicza się do mutualizmu | |
| przynosi obu partnerom korzyści | |
| organizmy nie mogą bez siebie przeżyć | organizmy mogą funkcjonować odrębnie |
| nazywana jest mutualizmem obligatoryjnym | nazywana jest mutualizmem fakultatywnym |
Symbioza i protokooperacja mają zarówno cechy wspólne, jak i różnią się od siebie.