Energia aktywacji to minimalna ilość energii, którą muszą posiadać cząsteczki reagentów, aby mogły przejść przez stan przejściowy i zareagować, tworząc produkty reakcji chemicznej. Jest to próg energetyczny, który cząsteczki muszą pokonać, aby zainicjować reakcję.
W kontekście wykresu energii reakcji, energia aktywacji jest różnicą między energią reagujących cząsteczek a energią stanu przejściowego (czyli najbardziej niestabilnej fazy reakcji, w której cząsteczki są częściowo przekształcone w produkty).
Wysoka energia aktywacji oznacza, że reakcja będzie przebiegać wolno, ponieważ cząsteczki reagujące rzadko osiągają wymaganą energię. Z kolei niższa energia aktywacji sprawia, że reakcja zachodzi szybciej.
Energia aktywacji może być obniżona przez katalizatory, które umożliwiają reakcję z niższym progiem energetycznym, przyspieszając jej przebieg.
