Powstanie Chmielnickiego wybuchło na Ukrainie w 1648 r. – był to akt zbrojny Kozaków przeciwko Polakom. Jego przyczyn można upatrywać w: złym traktowaniu ludności kozackiej przez polską szlachtę zamieszkującą teren Zaporoża (pańszczyzna), w niechęci polskiego króla do zwiększenia Kozaków (odebranie im możliwości udziału w wojnach, a tym samym otrzymania żołdu), nieporozumienie na tle religijnym (polska szlachta – katolicy, Kozacy – wyznawcy prawosławia).