| Zagadnienie | „Do młodych” Adam Asnyk | „Oda do młodości” Adam Mickiewicz |
| Forma wypowiedzi osoby mówiącej | apel | apel |
| Odbiorcy wypowiedzi | młode pokolenie | młodość, przyjaciele |
| Kierowane postulaty | – szukanie prawdy;– szukanie nowych dróg;– zdobywanie i rozwijanie wiedzy;– szanowanie przeszłości; | – bycie ponad smutną rzeczywistością;– tworzenie wspólnoty;– wspólne działanie;– zmiana rzeczywistości;– dążenie do celu;– walka z przesądami; |
| Stosunek osoby mówiącej do przeszłości | – apel o uszanowanie przeszłości;– rewizja przeszłości;– docenienie osiągnięć przeszłości;– każde pokolenie przemija; | – apel o zerwanie z przeszłością;– krytyka względem przeszłości;– tworzenie nowej rzeczywistości; |
„Do młodych” Adama Asnyka i „Oda do młodości” Adama Mickiewicza mają formę apelu. Podmiot liryczny zwraca się w bezpośredni sposób do odbiorcy, wzywa do działania.
Asnyk adresuje utwór do młodego pokolenia, a Mickiewicz do młodości i przyjaciół.
Oba utwory prezentują odmienne postulaty. Asnyk nawołuje do poszukiwania prawdy, rozwijania wiedzy i szacunku do przeszłości. Mickiewicz zachęca do wspólnego działania celem zmiany smutnej rzeczywistości i pokonania przesądów.
Odmienny jest też stosunek osoby mówiącej do przeszłości w utworach. Podmiot liryczny w „Do młodych” nawołuje do szanowania przeszłości, wyciągania z niej wniosków, korzystania z jej osiągnięć. Jednocześnie zaznacza, że każde pokolenie kiedyś przeminie. Natomiast w „Odzie do młodości” podmiot liryczny apeluje do zerwania z przeszłością, krytykuje ją, chce tworzyć nową rzeczywistość w oderwaniu od niej.