Państwo demokratyczne | Państwo totalitarne | Państwo autorytarne |
· Suwerenność narodu – władza narodu jest nieograniczona, a społeczeństwo uczestnicząc w wyborach, decyduje o najwyższych władzach w państwie.· Prawa człowieka są w nim przestrzegane, a prawa mniejszości respektowane.· Większościowy system wyborczy – wygrywa osoba bądź partia, która w trakcie demokratycznych wyborów zbierze największą ilość głosów społeczeństwa.· Pluralizm polityczny – możliwość istnienia wielu partii politycznych, reprezentujących różne poglądy.· Podział władzy na wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą (tzw. trójpodział władzy).· Wolność słowa i przekonań. | · Państwo kontroluje dokładnie każdy aspekt życia jego obywateli.· Panowanie kultu wodza – rządy w rękach jednostki.· Skrajna centralizacja państwa.· Władze lekceważą prawa obywateli oraz ich wolność.· Powszechność terroru, przemocy w odpowiedzi na niezgodę obywateli z rządami wodza.· Indoktrynacja społeczeństwa.· Rządzący kierują się ideologią.· Wyróżnia się takie jego formy jak komunizm, faszyzm i nazizm. | · Ograniczony pluralizm partii politycznych – istnienie partii dominującej.· Kierowanie się ideologią.· Wpływanie na nastroje społeczne.· Władza jest oparta na działaniach armii i policji.· Rozbudowany system kontroli.· Ograniczona zasada samorządności narodu. |
Formy państwa totalitarnego | ||
Komunizm | Faszyzm | Nazizm |
· System społeczno-ekonomiczny bazujący na ideologii marksizmu-leninizmu.· Nie istnieje tutaj pojęcie własności prywatnej, ponieważ wszystkie dobra należą do wspólnoty.· Rządy monopartii.· Masowy terror dokonywany przez tajne służby.· Rozbudowany system donosicielstwa.· Cenzura.· Kierowanie się jedną ideologią w rządach. | · Kult państwa i jednostki rządzącej.· Głoszenie skrajnie nacjonalistycznych, antyliberalnych i antydemokratycznych haseł.· Rządy monopartii.· Tajna polityczna policja kontroluje życie publiczne i prywatne obywateli.· Militaryzacja życia publicznego. | · Jego twórcą był Adolf Hitler, który główne zasady nazizmu opisał w swojej książce „Mein Kampf”.· Odrzucenie demokracji.· Istnienie kultu silnego wodza.· Teoria rasowa – podkreślanie wyższości rasy aryjskiej.· Antysemityzm.· Tworzenie obozów koncentracyjnych.· Holokaust.· Agresywna polityka zagraniczna. |
Przykłady współczesnych państw:
· Demokratycznych: Polska, Kanada, Norwegia, Dania, Czechy, Portugalia, Kostaryka.
· Totalitarnych: Chiny, Korea Północna.
· Autorytarnych: Białoruś.