Organizmy pionierskie ze względu na niewielkie wymagania środowiskowe mogą zajmować tereny, które są niemożliwe do zasiedlenia dla innych form życia. Dzięki swoim działaniom wpływają na wytworzenie gleby, wzbogacenie jej o minerały czy zmieniają stężenie gazów w środowisku.
W ten sposób obszar ten może być zasiedlany przez bardziej złożone organizmy.
Sukcesja to proces powstawania nowych ekosystemów. Ma kilka etapów. Pierwszym z nich jest stadium pionierskie, gdzie pionierzy (bakterie, glony, grzyby) zaczynają zasiedlać dany obszar i tworzyć teren, który będzie bardziej przyjazny dla kolejnych gatunków.