Związki o budowie jonowej charakteryzują się szeregiem specyficznych właściwości, które wynikają z ich struktury, w której atomy tworzą jony połączone ze sobą.
Najważniejsze właściwości związków o budowie jonowej:
1. Wysoka twardość i kruchość- związki jonowe są zazwyczaj twarde, ponieważ ich atomy są uporządkowane w regularną sieć, co utrudnia ich przemieszczenie. Jednak są też kruche, ponieważ silne wiązania jonowe mogą łatwo zostać przerwane, gdy siły zewnętrzne przesuwają jony w taki sposób, że ładunki o tym samym znaku znajdą się obok siebie i nastąpi ich odpychanie.
2. Wysokie temperatury topnienia i wrzenia- wiązki o budowie jonowej mają wysoką temperaturę topnienia i wrzenia, ponieważ wiązania jonowe są bardzo silne i wymagają dużej ilości energii do ich rozerwania.
3. Rozpuszczalność w wodzie- związki jonowe zazwyczaj rozpuszczają się w wodzie. Woda jest polarnym rozpuszczalnikiem, który umożliwia rozdzielenie jonów w sieci jonowej, tworząc oddzielne jony dodatnie (kationy) i ujemne (aniony).
4. Przewodnictwo elektryczne w stanie stopionym i w roztworach wodnych- związki jonowe nie przewodzą prądu elektrycznego w stanie stałym, ponieważ jony są uwięzione w sieci krystalicznej i nie mogą się przemieszczać. Jednak w stanie stopionym lub w roztworze wodnym przewodzą prąd elektryczny, ponieważ jony mogą swobodnie poruszać się w odpowiedzi na pole elektryczne.
5. Dobre przewodnictwo cieplne- związki jonowe, podobnie jak inne materiały stałe, mogą być dobrymi przewodnikami ciepła, ponieważ energia przekazywana jest przez ruch jonów w strukturze.
6. Wysoka energia wiązania- wiązania jonowe są silne, co wiąże się z wysoką energią wiązania. Oznacza to, że rozdzielenie jonów wymaga dużej ilości energii.
7. Połysk i przejrzystość- związki jonowe mogą mieć połysk, gdy są czyste i mają regularną strukturę krystaliczną.
8. Reakcje z kwasami i zasadami- wiele związków jonowych może reagować z kwasami i zasadami, tworząc nowe substancje. Na przykład chlorek sodu (NaCl) może reagować z kwasem siarkowym, tworząc siarczan sodu (Na₂SO₄).
