Przemiany społeczno-ekonomiczne i wprowadzenie po 1989 r. wolnego rynku sprzyjało konkurencyjności działalności gospodarczej, czego nie wytrzymały zakłady o przestarzałych i energochłonnych technologiach i bankrutowały, zwalniając swoich pracowników, w tym także likwidacja państwowych gospodarstw rolniczych. Przyczyniło się do tego także ukryte bezrobocie w czasach socjalizmu, gdzie sztucznie zatrudniano zbyt wiele osób w stosunku do potrzeb. Kryzys gospodarczy i spowolnienie gospodarcze na początku XX wieku nie pozwoliło na zmniejszenie stopy bezrobocia. Nastąpiło to dopiero po 2004 roku, po wejściu Polski do Unii Europejskiej i otwarciu dla Polaków nowych rynków pracy, a było głównie efektem wyjazdu z Polski ponad jednego miliona bezrobotnych.
