Podobieństwa:
– Wygląd i uzbrojenie,
Zarówno w tekście literackim, jak i w dziejach prawdziwego Janosika, pojawia się wzmianka o charakterystycznym ubiorze, takim jak biała koszula, pas oraz ciupaga, które były znakiem rozpoznawczym zbójnika.
– Działalność przestępcza,
Obie historie wspominają o działalności przestępczej Janosika, który rabował bogatych, zamożnych ludzi, jak kupców czy plebanów, w celu zdobycia łupów.
Różnice:
– Powody stania się zbójnikiem,
W tekście literackim zostaje wspomniane, że Janosik otrzymał magiczne przedmioty i siłę od czarownic, które przepowiedziały mu, że będzie doskonałym zbójnikiem. Natomiast w prawdziwych dziejach Janosik stał się przestępcą po złym traktowaniu przez wojennego przywódcę.
– Rozdawanie łupów,
W tekście literackim opisano, że Janosik chętnie dzielił się zdobytymi kosztownościami z ubogimi, podczas gdy w prawdziwych dziejach nie ma informacji o takim postępowaniu.
– Schwytanie i wyrok śmierci,
W tekście literackim nie ma informacji o schwytaniu Janosika przez lud, a także o jego oskarżeniu i wyroku śmierci za zabójstwo plebana, jak w prawdziwych dziejach.
Wniosek:
W tekście literackim można dostrzec elementy historyczne, ale ogólnie opowiadanie jest wyraźnie wynikiem fikcji literackiej, która czerpie inspirację z prawdziwych wydarzeń, ale wprowadza też wiele elementów zmyślonych. Ostatecznie różnic jest więcej niż podobieństw.
Janosik, znany również jako Juraj Jánošík, był słowackim zbójnikiem i przestępcą działającym w XVIII wieku. Urodził się w 1688 roku w Terchovej na terenie obecnej Słowacji. Choć o jego życiu istnieje wiele legend i opowieści, to prawdziwe fakty są często trudne do ustalenia ze względu na brak dokładnych źródeł historycznych.