W tym zadaniu musisz zastanowić się nad znaczeniem symboli, które pojawiają się w rozmowie Dziennikarza ze Stańczykiem. Są to: dzwon Zygmunt, lot i skrzydła, krzyk puszczyka, rozstajne drogi, wiosło-kaduceusz.
Znaczenie wskazanych symboli i toposów:
Dzwon Zygmunt- pojawia się najpierw w słowach Stańczyka- wspomina on, jak dzwon dzwonił podczas jego życia spędzonego na Wawelu. Dziennikarz również zna jego dźwięk, towarzyszący mieszkańcom Krakowa. Określa go jako nasz ton, o pękniętym sercu. Można go postrzegać jako symbol samej Polski- kiedyś wielkiej i mocnej, a w czasach Dziennikarza osłabionej, popękanej, prawie złamanej.
Lot i skrzydła- pojawiają się w słowach Dziennikarza- jako zmęczone lotem, ale nie pragnące powrotu. Można ten topos symbolicznie odczytywać jako symbol emigracji, na którą w XIX wieku skazanych było wielu Polaków, zarówno wybitnych przedstawicieli inteligencji i szlachty, jak i prostych mieszkańców miast i wsi. Jest ona przedstawiona jako ciężki, wyczerpujący los, jednak nie na tyle, aby wywołać w rodakach chęć powrotu do tragicznego, pełnego walki życia w kraju.
Krzyk puszczyka- Puszczyk to określenie, którego używa Stańczyk, zwracając się do Dziennikarza. Jest on symbolem nieszczęścia. Krzyk Puszczyka można więc postrzegać jako metaforę słów i tekstów Dziennikarza. Zgodnie z symbolicznym odczytaniem działalność redaktora oraz jego środowiska (konserwatywne stronnictwo Stańczyków), należy odczytać jako niesprzyjającą Polsce, stanowiącą oznakę jej słabości i utraty ducha walki.
Rozstajne drogi- wspomina o nich Dziennikarz- u rozstajnych dróg zły Duch. Tym złym duchem, który czeka na niego na rozdrożu, jest według bohatera Stańczyk. Rozstajne drogi są powszechnie symbolem wyboru- Dziennikarz musi podjąć decyzję co do tego, jaką wizję Polski chce propagować w swoich tekstach.
Wiosło- kaduceusz- wręcza go Stańczyk Dziennikarzowi z poleceniem mącenia narodowej wody. Jest postrzegany jako symbol łagodzenia sporów. Można go odczytywać jako symbol politycznego przywództwa, który w rękach stronnictwa Stańczyków stał się narzędziem usypiającym patriotyczne nastroje Polaków i ich zapał do walki z zaborcą- łagodzącym konflikty poprzez ich ukrywanie, a nie rozwiązywanie. Stańczyk wykazuje się ironią, wręczając ten tradycyjnie wiązany z poszukiwaniem kompromisu symbol ze słowami Mąć (siej niepokój, chęć zmiany).
Znaczenie symboliczne to ukryte znaczenie jakiegoś przedmiotu, wydarzenia lub osoby. W przeciwieństwie do alegorii, w przypadku symboli znaczeń ukrytych może być wiele i mogą one być niejednoznaczne.
Zadanie zagadnienie 9.
141Ćwiczenie ćwiczenie 5.
158