Odszukaj w wierszu środki językowe opisujące wizję końca świata i zastanów się nad ich funkcją.
W wizji końca świata, która zamyka utwór, poeta posługuje się licznymi anaforami „Amen”. W kontekście całego utworu stanowi ona wyraz rozpaczy człowieka na skraju, sfrustrowanego stałym milczeniem Boga. Liczne wykrzyknienia (O Boże miłosierny, zmiłuj się nad nami?, Ginę! ginę! ginę!) oraz pytania retoryczne – Bo cóż być może, jeślim ja zaginął? Podkreślają dramatyzm sytuacji, w której znalazł się podmiot liryczny. Osoba mówiąca używa też licznych epitetów, aby podkreślić tragizm swojej roli i okrucieństwo Boga – ja, wygnaniec z raju, tułacz nieszczęśliwy, moje wiekuiste, nieprzebrzmiałe, Amen!. Podobną funkcję pełnią metafory – Przede mną przepaść, zrodzona przez winę/ przez grzech Twój, Boże!…Pojawiają się także przerzutnie, podkreślające rozchwianie i emocjonalność podmiotu lirycznego. Natomiast antyteza – O Boże miłosierny, zmiłuj się nad nami! […] przez grzech Twój, Boże! Podkreśla niejednoznaczność roli Stwórcy. Wszystkie z przytoczonych środków językowe sprawiają, że przedstawiona wizja końca świata jest bardzo sugestywna i emocjonalnie angażująca odbiorcę.
Środki językowe to wszelkie zabiegi, którymi autor posługuje się w celu wywołania określonego efektu artystycznego. Wyróżniamy na przykład: środki fonetyczne (rym, onomatopeja), stylistyczne (anafora, przerzutnia, wykrzyknienie, pytanie retoryczne), leksykalne (archaizm), semantyczne (metafora, epitet) i słowotwórcze (neologizm).
Zadanie zagadnienie 9.
141Ćwiczenie ćwiczenie 5.
158