W tym zadaniu przeanalizuj opisy przyrody. Zwróć uwagę na to, w jaki sposób autor opisywał naturę. Napisz, jaki jest cel takiego sposobu ukazania przyrody w utworze.
W utworze „Jądro ciemności” autor posłużył się takimi zabiegami jak:
Zestawienie ze sobą opozycyjnych wartości ciemności – światła,
Impresjonizm – mgliste, senne, rozmyte opisy pejzażu,
„Tamte brzegi nie odznaczały się niczym szczególnym, jakby dopiero się kształtowały – monotonnie ponure”
„Milczący i dziwny świat roślin, wody i ciszy”
Symbolizm – zachód słońca nad Tamizą, obrazuje przemijanie, ekspansyjne dążenia Europejczyków, żegluga w górę rzeki – symboliczny wymiar podróży od cywilizacji do natury;
„W końcu, wolno schodząc w dół po niewidzialnym łuku, słońce zbliżyło się do widnokręgu i z oślepiająco białego zmieniło się w czerwoną, pozbawioną promiennej mocy, oziębłą tarczę – tak jakby miało za chwilę zgasnąć, śmiertelnie rażone dotykiem mroku wiszącego ponuro nad miastem”.
Naturalizm – upiorny las, gdzie pozostawieni sami sobie, wyczerpani pracą, chorzy mieszkańcy Afryki umierają;
„Między drzewami kucały, leżały, siedziały czarne kształty, opierając się o pnie, trzymając się ziemi, na poły przesłonięte, na poły wynurzające się z półmroku, we wszystkich stadiach cierpienia, porzucenia i rozpaczy. […] Trafiłem w miejsce, w którym czeladnicy zbierali się, by umrzeć”
Ciemna kolorystyka – opisy dżungli jako niezbadanego, nieokiełznanego przez człowieka obszaru, budzącego niepokój, grozę, czarny ląd stanowi dla Europejczyków wielką tajemnicę, Nareszcie stanąłem pod drzewami.
„Zamierzałem pospacerować chwilę w cieniu, ale gdy tylko mnie ogarnął, wydało mi się, że wstąpiłem w posępny krąg piekieł”
„Rejs w górę rzeki był jak podróż w czasie do prapoczątków świata, kiedy całą ziemią władała roślinność, a monarchami były drzewa. Pusta rzeka, wielka cisza, nieprzebyty las. […] Długie odcinki wodnego szlaku biegły opustoszałe ku mrokom kryjących się w cieniu przestrzeni”.
Przy użyciu odpowiednich środków autor utworu zbudował nastrój tajemniczości, grozy. Opisywane mgliste krajobrazy, bez wyraźnego kształtu pogłębiają przygnębiającą atmosferę, jaka towarzyszy załodze w podróży do Afryki. Świat wokół jest niewyraźny, szary, ponury. Ponadto niezbadana przez człowieka ogromna dżungla budzi niepokój, strach w bohaterach. Joseph Conrad przy opisie przyrody posługuje się również symbolami, jak zachód słońca nad Tamizą, który odzwierciedla ekspansyjne dążenia białych ludzi. Ponadto zastosowanie w powieści kontrastu – światła przeciwstawionego ciemności ma również symboliczny wymiar, ukazuje dobro ścierające się ze złem.
Joseph Conrad w „Jądrze ciemności” stworzył opisy przyrody, które obrazują odczucia, emocje. Budują nastrój tajemniczości, niepokoju.
Zadanie zagadnienie 9.
141Ćwiczenie ćwiczenie 5.
158