W tym zadaniu musisz przygotować się do dyskusji o Sonecie I ze zbioru Chałupy i Księdze ubogich. III. Zadecyduj, czy Twoim zdaniem w Księdze ubogich. III poeta powraca do swoich chłopskich korzeni. Jeśli uważasz, że tak, zastanów się dlaczego. Jeśli uważasz, że nie – podaj inne powody, które mogą stać za pojawieniem się w utworach podobnych motywów.
Porównanie:
Sonet I powstał w początkowym etapie kariery Kasprowicza, a Księga ubogich. III pod koniec.
We wcześniejszym utworze artysta przedstawia krytyczną wizję wsi – odwołując się do własnych wspomnień, opisuje biedę, odnosi się do bolesnych doświadczeń. W późniejszym utworze wieś górska jest przedstawiona jako miejsce ucieczki od miasta i, szerzej, od utrapień współczesności. Jest to miejsce, które pozwala na powrót do prostoty.
Pierwszy utwór ma klasyczną formę sonetu. Utwór drugi ma bardziej dowolną formę, jednak obydwa dzieła charakteryzują się rytmiczną i uporządkowaną konstrukcją.
Argumenty za tezę, że Kasprowicz powraca w Księdze ubogich do swoich chłopskich korzeni:
Autor powraca do tematyki wsi i określa ją jako fundament ze skalnych odłamów.
Powrót do własnych korzeni, które niezbyt pochlebnie przedstawił w Sonecie I stanowi indywidualny wyraz franciszkańskiego postulatu afirmacji losu człowieka.
Podmiot liryczny używa epitetu: nasz do określenia wiejskich domów i dachów, utożsamiając się z mieszkańcami tego miejsca.
Argumenty przeciwko tezie, że Kasprowicz powraca w Księdze ubogich. III do swoich chłopskich korzeni:
Wymowa wiersza nie jest indywidualna – poeta chce ukazać uniwersalną receptę na życie całej ludzkości, a nie sobie samemu.
Przedstawione w obu wierszach wizje wsi są zdecydowanie odmienne tak jakby celem Księgi ubogich. III była nie apoteoza chłopskiego życia, a raczej związane z nim, choć nietożsame, połączenie z naturą.
Wiersz stanowi wyraz szerszej filozofii franciszkańskiej, przejętej w tym okresie przez autora. Celem nie jest powrót do korzeni, a akceptacja prostoty i odczuwanie wdzięczności za piękno świata.
Księga ubogich. III oraz Sonet.I powstały w zupełnie odmiennych etapach życia autora. W tym czasie zaszła także duża zmiana w jego światopoglądzie.
Zadanie zagadnienie 9.
141Ćwiczenie ćwiczenie 5.
158