W tym zadaniu musisz napisać szkic interpretacyjny, czyli jedną z podstawowych form maturalnych na temat roli inteligencji w życiu społecznym. Zastanów się, jaka ona powinnabyć. Podczas rozważania problemu przeanalizuj treść Wesela oraz innego utworu literackiego, a także odwołaj się do wybranych przez siebie kontekstów (itp. Historycznych).
Niestety nie możemy podać Ci gotowego rozwiązania. Podążanie za podpowiedziami pomoże Ci samodzielnie napisać pracę i ułatwi Ci naukę do egzaminu maturalnego. Jesteśmy pewni, że dasz sobie radę! Powodzenia!
WSTĘP
(akapit 1.) – w pierwszym akapicie postaw tezę interpretacyjną, zgodnie z którą będziesz analizować wskazane teksty – ma ona stanowić odpowiednią Twoim zdaniem odpowiedź na pytanie – jaką rolę w życiu społecznym powinna odgrywać inteligencja?
ROZWINIĘCIE
(akapit 2.) – w tym akapicie przeanalizuj pierwszy utwór – Wesele Stanisława Wyspiańskiego. Wskaż, jak w tym utworze jest przedstawiona inteligencja i jaka zdaniem poety powinna być jej rola. Zastanów się, czy przedstawiciele inteligencji ją spełniają. Jeśli nie, zastanów się, dlaczego tak jest. Czy Wyspiański pokazuje, jak inteligencja mogłaby rozwiązać ten problem?
(akapit 3.) – w tym akapicie odwołaj się do drugiego utworu literackiego, wybranego przez Ciebie. Przykładowe utwory, w których pojawia się wątek roli inteligencji w społeczeństwie to: Lalka Bolesława Prusa, Siłaczka Stefana Żeromskiego, Granica Zofii Nałkowskiej, Tango Sławomira Mrożka. Zastanów się, jak w wybranym utworze jest przedstawiona inteligencja, jaką pełni funkcję w społeczeństwie. Czy na jej drodze pojawiają się jakieś przeszkody, jak sobie z nimi radzi?
(akapit 4.) – odwołaj się do wybranych przez siebie kontekstów, na przykład do kontekstu historycznego. Przypomnij sobie, jak historycznie kształtowała się inteligencja, w jakich ważnych wydarzeniach brała udział. Jakie wydarzenia dotyczącej jej roli w społeczeństwie możesz wskazać. Innym kontekstem mogą być założenia ideowe oraz tendencje z epok literackich, najlepiej takich, z jakich pochodzą omawiane wcześniej utwory. Kontekstem może być także inny utwór. Pamiętaj, aby podać przynajmniej 2 konteksty.
ZAKOŃCZENIE
(akapit 5.) – w zakończeniu powtórz innymi słowami swoją tezę interpretacyjną oraz krótko odwołaj się do omawianych utworów i kontekstów.
| Kryterium oceny | Omówienie | Punktacja |
| Koncepcja interpretacyjna | Teza interpretacyjna:Inteligencja jako grupa społeczna powinna pełnić funkcję duchowego i intelektualnego przewodnika narodu. Niestety często jej przedstawicielom nie udaje się spełnić swojego obowiązku. | 9 – koncepcja niesprzecznaz utworem, spójna iobejmująca sensyniedosłowne6 – koncepcja niesprzecznaz utworem, ale niespójnai/lub w większościobejmująca znaczeniadosłowne3 – koncepcja częściowo sprzeczna z utworem,0 – brak koncepcji lub koncepcja całkowicie sprzeczna z utworem. |
| Uzasadnienie tezy interpretacyjnej | Inteligencja jako pogrążona w marazmie i poczuciu niemocy (Wesele Wyspiańskiego)Inteligenci jako niezrozumiana grupa społeczna, borykająca się z problemami finansowymi (Lalka Bolesława Prusa)Konteksty – historyczny (kształtowanie się inteligencji) i epokowy (porównanie idei pozytywizmu i Młodej Polski) | 15 – uzasadnienie trafne ipogłębione10 – uzasadnienie trafne, aleniepogłębione5 – uzasadnienie częściowotrafne0 – brak trafnych argumentów uzasadniających tezę. |
| Poprawność rzeczowa | Wesele – przedstawiciele inteligencji to na przykład Poeta, Radczyni, Gospodarz, Pan Młody, Nos, Dziennikarz. Są przedstawieni jako: pozbawieni energii, pretensjonalni, dekadenccy, płytcy, niezainteresowani sprawą niepodległości. Przykłady ich krytyki – rozmowa Stańczyka z Dziennikarzem, rozmowa Rycerza z Poetą, rozmowa Gospodarza, Nosa i Poety, chocholi taniec.– Lalka – przedstawiciele inteligencji to na przykład dr Szuman, Ochocki, profesor Geist. Uważani za „wariatów’’, nie mają wsparcia od społeczeństwa.Konteksty – inteligencja jako grupa społeczna powstała w II połowie XIX wieku, przede wszystkim z przedstawicieli zubożałej szachty. Zamieszkiwali miasta. Oznacza osoby o wyższym wykształceniu.Pozytywizm – idea pracy u podstaw, duża rola inteligencji w krzewieniu polskości.Młoda Polska – krytyka mieszczańska (filistrzy), dekadencja, idea sztuki dla sztuki. | 4 – brak błędów rzeczowych.2 – nie więcej niż jeden błądrzeczowy0 – błędy rzeczowe |
| Zamysł kompozycyjny | Akapit 1. – wstępAkapit. 2. – argument 1.Akapit 3. – argument 2.Akapit 4. – argument 3.Akapit 5. – zakończenie | 6 – kompozycjafunkcjonalna3 – zaburzeniafunkcjonalności kompozycji0 – brak zamysłu kompozycyjnego. |
| Spójność lokalna | Aby płynnie przechodzić pomiędzy zdaniami i akapitami, możesz posługiwać się na przykład takimi wyrażeniami:Podobnie jak X…W przeciwieństwie do Y…Mimo że dzieli/ łączy ich xyx, to…W porównaniu do…Innymi słowy…Natomiast…W ten sposób twórca Y…Jako przykład można także wskazać.Wskazane argumenty uzasadniają postawioną tezę. | 2 – pełna spójnośćwypowiedzi lub nieznacznezaburzenia spójności1 – znaczne zaburzeniaspójności0 – wypowiedź niespójna |
| Styl tekstu | Styl stosowny –z zachowaniem zasadydecorum, brak potocyzmów. | 4 – styl stosowny2 – styl częściowo stosowny0 – styl niestosowny |
| Oprócz wymienionych powyżej kryteriów Egzaminator będzie brał pod uwagę poprawność językową (6 – brak błędów lub nieliczne błędy rażące; 3 – liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące; 0 – liczne błędy rażące) oraz poprawność zapisu (4 – zapis w pełni poprawny lub nieliczne błędy nierażące; 2 – liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące; 0 – liczne błędy rażące). | ||
Zadanie zagadnienie 9.
141Ćwiczenie ćwiczenie 5.
158