W tym zadaniu zastanów się jakie środki stosują w swoich utworach poeci, by uzyskać melodyjność utworu. Zrób prezentację na ten temat, przywołując również przykład poezji Paula Verlaine’a.
Środki stosowane w celu uzyskania melodyjności w utworze:
parzyste rymy, „…w jeziorze, …borze, …kwitną, …błękitną”, „…lilije, …bije, …pali”, …fali”.
wykrzyknienia, „Bo nade wszystko chcemy Odcienia, Odcienia, nie kolorów tęczy!”
powtórzenia, „Muzyki wszędzie, muzyki zawsze!”, „A burza huczy i huczy”;
obecność refrenu, „To w szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny I pluszcze jednaki, miarowy, niezmienny, dżdżu krople padają i tłuką w me okno...jęk szklany... płacz szklany... a szyby w mgle mokną i światła szarego blask sączy się senny...O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny...”;
paralelizmy, „To w szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny”;
anafory, „O dzwonu łkające prośby! O szumie więdnących drzew! O Boże, Święty Boże! Święty a Nieśmiertelny!…”;
aliteracja, „pierzem puszystym, co w powietrzu”;
synestezje, „światła szarego blask sączy się senny”;
instrumentacja głoskowa, „I limb szumy powiewne i w smrekowym szept borze”;
regularne rozłożeniu akcentów i powtarzalnej liczbie sylab w kolejnych wersach;
onomatopeje (wyrazy dźwiękonaśladowcze), „jęk szklany”, „deszcz dzwoni”, „szmer”, „cicho”;
apostrofa, „O niezgłębione, nieobjęte moce!”;
epitety, „mosty wiszące”, „krwawych prób”, „ciała przeźroczyste”, „szumy powiewne”;
W celu znalezienia podanych środków możesz sięgnąć do utworów takich jak: „Deszcz jesienny” Leopolda Staffa, „Melodia mgieł nocnych” Kazimierza Przerwy-Tetmajera, „Święty Boże, Święty Mocny” Jana Kasprowicza oraz „Sztuka Poetycka” Paula Verlaine’a.
Młoda Polska charakteryzuje się bogactwem utworów, w których możemy dostrzec muzyczność, melodyjność. Artyści, aby uzyskać ten efekt, wykorzystywali swoich utworach konkretne środki, które tworzą rytm, dynamizm (parzyste rymy, powtórzenia, obecność refrenu, paralelizmy, anafory), a także dźwiękowe właściwości języka (wykrzyknienia, powtórzenia, onomatopeje, instrumentacja głoskowa, aliteracja) oraz środki pobudzające zmysły (synestezje, barwne epitety, metafory).
Zadanie zagadnienie 9.
141Ćwiczenie ćwiczenie 5.
158