W tym zadaniu musisz omówić rolę kontrastu w wierszu, musisz także porównać jego funkcje na różnych płaszczyznach utworu.
Przykładowe kontrasty:
· Krótkie wersy i strofy a długie wersy i strofy – zestawienie w tekście form różnej długości powoduje dynamizację tekstu oraz urozmaicenie go. Pozwala także na podkreślenie określonych, istotnych dla odbiorcy słów czy idei. Może także ukazywać rzeczywistość pełną chaosu i niepokoju.
· Natura a człowiek – natura jest spokojna, sielankowa, piękna i spokojna, a nade wszystko niezmienna, łączy w sobie zatem wszystkie pozytywne aspekty; z kolei człowiek jest ukazany jako źródło zniszczenia i chaosu, jako że jest kreatorem wojny – człowiek zaburza rzeczywistość, traci człowieczeństwo i unicestwia dotychczasowy świat.
· Dawne a aktualne wartości – są ze sobą skontrastowane; dawne wiążą się z pozytywnymi wartościami, zaś aktualne wiążą się z rozpadem świata (pojawiają się wśród nich również pozytywne elementy – jak patriotyzm, ale dominują te powiązane z wojną).
· Człowiek przed i w czasie wojny – człowiek przed wojną kieruje się pozytywnymi wartościami, nie brak mu też naiwności i beztroski, ten w czasie wojny jest zdolny do popełniania okrutnych czynów w imię patriotyzmu. Człowiek w czasie wojny musi mierzyć się ze wszechobecnym cierpieniem i zniszczeniem, jest postacią tragiczną.
· Stary i nowy model poezji – oba modele poezji są odmienne, akcentują inne wartości; stary skupia się na podziwianiu natury i harmonii oraz piękna świata, nowy – jako odpowiedź na wojnę – odnosi się do zagrzewania rodaków do walki, podkreśla także służbę ojczyźnie i obowiązki patriotyczne; to zestawienie pozwala na podkreślenie zmian wartości obowiązujących w życiu podmiotu.
· Przeszłość a teraźniejszość – oba czasy rządzą się innymi wartościami, a także innymi uczuciami; ich zestawienie pozwala na zestawienie pokoju i wojny, a także na rozdźwięk między podejściem do życia oraz wartościami dominującymi w danym okresie; teraźniejszość stanowi całkowitą odmienność przeszłości, całkowite jego zaprzeczenie.
Zadanie 1.
311Zadanie 5.
311Zadanie 4.
347Zadanie 5.
348Zadanie 8.
348Zadanie 9.
351Zadanie 10.
351Zadanie 5.
360Zadanie 6.
361Zadanie 7.
361Zadanie 3.
364Zadanie 8.
364Zadanie 4.
365Zadanie 5.
365Zadanie 6.
366