Próba kontrolna różni się od próby badawczej tym, że wszystkie czynniki oddziaływujące na organizm są identyczne jak w środowisku naturalnym, podczas gdy w próbie badawczej dochodzi do zmiany jednego z czynników.
Wykonanie prób: kontrolnej i badawczej pozwala rzetelnie zbadać wpływ zmiany danego czynnika na organizmy, porównując to do warunków naturalnych.