Znaczne zróżnicowanie budowy geologicznej naszego kraju wynika przede wszystkim z występowania w przeszłości na obszarze Polski wielu skomplikowanych wydarzeń i procesów, m.in. zlodowaceń, procesów endogenicznych oraz transgresji morskich. Wynika to również z położenia Polski na styku trzech wielkich jednostek tektonicznych: platformy wschodnioeuropejskiej, obszaru fałdowań alpejskich oraz obszaru fałdowań paleozoicznych.
Transgresja morska – zalewanie przez morze obszarów lądowych. Do jej głównych przyczyn zalicza się m.in. pionowe ruchy skorupy ziemskiej, czyli tzw. ruchy izostatyczne i ruchy epejrogeniczne. Do transgresji może doprowadzić również podnoszenie się poziomu morza.