Władza polskiego księcia lub króla była absolutna: podejmował on decyzje dotyczące zaczynania i kończenia wojen, podatków, religii, był też sędzią najwyższym w kraju: jeśli sprawa trafiała przed króla, jego decyzja była ostateczna.
Tę władzę nazywamy monarchią absolutną lub monarchią patrymonialną, gdyż władza przechodziła z ojca (patres) na syna. Na początkowych etapach rozwoju naszego kraju oznaczało to, że władcy objeżdżali państwo, wydając osądy, nakazy i zakazy bezpośrednio, zamiast polegać na siatce urzędników i zarządców, którzy doglądali spraw w ich imieniu.