Sytuacja chłopstwa w połowie XVII wieku radykalnie się pogorszyła:
· pańszczyzna wzrosła znacząco ze względu na kryzys gospodarczy, co sprawiało, że musieli oni świadczyć więcej nieodpłatnej pracy na rzecz szlachciców
· wzrosło poddaństwo chłopów - praktycznie nie mogli oni opuszczać wsi, w której się urodzili/mieszkali.
Chłopstwo stanowiło główną siłę roboczą i napędową gospodarki, ale byli również zależni od szlachty. Kryzys doprowadził do wzrostu nieodpłatnych świadczeń na rzecz szlachciców, a zarazem radykalnie zmienił posiadane przez nich bogactwo – na nie pracowali w dni wolne od świadczenia pańszczyzny. Sytuacja chłopstwa zatem uległa pogorszeniu.