NAUKA | KOŚCIÓŁ | JEDZENIE | MODA |
geometria | anioł | al dente | biżuteria |
akademia | biskup | bliny | garderoba |
arytmetyka | kościół | czajnik | garsonka |
etyka | msza | kołduny | gorset |
filozofia | pacierz | musztarda | krawat |
genetyka | proboszcz | pomarańcza | sombrero |
optyka | opłatek | pulpet | szmizjerka |
risotto | kok | ||
salami | |||
seler | |||
leczo | |||
ORGANIZACJA MIASTA | PRAWO | ARCHITEKTURA | BUDOWNICTWO I RZEMIOSŁO |
ratusz | dokument | fronton | bruk |
burmistrz | akt | altana | wajcha |
gmina | apelacja | pergola | hebel |
rynek | dekret | rotunda | klajster |
sołtys | doktryna | sztukateria | |
wójt | komisja | ||
rejestr | |||
weksel |
– Wyrazy związane z nauką pochodzą przede wszystkim z języka greckiego. Może to wynikać z tego, że nauka i filozofia rozwinęły się w starożytnej Grecji. Do języka polskiego te wyrazy zapewne dotarły w średniowieczu, kiedy powstała pierwsza polska akademia.
– Wyrazy związane z Kościołem to zapożyczenia z łaciny pochodzące zapewne ze średniowiecza, kiedy Polska przyjęła chrześcijaństwo – łacina była wtedy językiem uniwersalnym.
– Nazwy potraw pochodzą z włoskiego (al dente, risotto), rosyjskiego (czajnik, bliny), francuskiego (kołduny, musztarda); słowa z języka włoskiego zostały zapożyczone w czasie panowania w Polsce pochodzącej z Włoch królowej Bony. Z francuskiego – prawdopodobnie pojawiły się w XVIII wieku, kiedy język francuski stał się modny w Europie. Rusycyzmy prawdopodobnie pochodzą z czasów zaborów.
– Wyrazy dotyczące mody pochodzą z języka francuskiego, zapewne z XVIII wieku, kiedy Polska i inne państwa Europejskie naśladowały francuską modę.
– Wyrazy związane z organizacją miasta pochodzą z języka niemieckiego, ponieważ wiele polskich miast było w średniowieczu lokowane na prawie magdeburskim.
– Słownictwo związane z prawem pochodzi z języków: rosyjskiego (dekret), niemieckiego (komisja, weksel), apelacja – łaciny (apelacja). Zapożyczenia z łaciny pochodzą zapewne z czasów średniowiecza, kiedy łacina była językiem nauki, a z rosyjskiego i niemieckiego z czasów zaborów i wprowadzania w Polsce administracji państw zaborczych.
– Słowa związane z architekturą pochodzą z języka włoskiego (fronton, pergola) i łaciny (altana, rotunda) prawdopodobnie dlatego, że w okresie renesansu polscy architekci inspirowali się klasyczną architekturą włoską.
– Słowa związane z budownictwem pochodzą z języka niemieckiego, co może być związane z przewagą niemieckich rzemieślników w Polskich miastach w średniowieczu.
Zapożyczenia to rodzaj neologizmów, które zostały zapożyczone z innych języków, ale przyjęły się w języku polskim i często nie są już rozpoznawane jako wyrazy obce. Ich zapożyczanie jest związane z historią kontaktów języka polskiego z innymi językami.