Procedura dochodzenia praw w sądach powszechnych:
postępowanie przed sądem I instancji à wyrok sądu I instancji à apelacja od wyroku sądu I instancji à postępowanie przed sądem II instancji à nadzwyczajne środki odwoławcze à postępowanie przed SN à wyrok/postanowienie SN.
Procedura dochodzenia praw w sądach administracyjnych:
Skarga na decyzję à postępowanie przed WSA à wyrok WSA à skarga kasacyjna do NSA à wyrok prawomocny.
WSA może skierować pytania prawne do NSA, jeśli zachodzą wątpliwości odnośnie rozstrzygania.
WSA – Wojewódzki Sąd Administracyjny.
NSA – Naczelny Sąd Administracyjny.
Zasada dwuinstancyjności to jedna z podstawowych zasad prawa. Przewiduje ona, że postępowanie ma charakter dwuinstancyjny. Od wyroku sądu powszechnego I instancji przysługuje odwołanie do sądu II instancji. Podobnie jeżeli decyzje organów nie są dla podmiotu satysfakcjonujące, może zaskarżyć je do odpowiedniego sądu administracyjnego.
Kasacja to nadzwyczajny środek odwoławczy w sprawach karnych. Rozpatruje go Sąd Najwyższy. Skarga kasacyjna to nadzwyczajny środek odwoławczy w sprawach cywilnych. Rozpatruje go Sąd Najwyższy. Skarga kasacyjna do NSA to nadzwyczajny środek odwoławczy w sprawach administracyjnych. Rozpatruje go Najwyższy Sąd Administracyjny.