Podstawowe ustalenia najważniejszych aktów prawa pierwotnego Unii Europejskiej obejmują kilka kluczowych dokumentów, które stanowią fundament prawnego systemu Unii:
● Traktat o Unii Europejskiej (Maastricht): Podpisany w 1992 roku, ten traktat wprowadził Unię Europejską jako nowy organizm prawnie zobowiązujący. Określa cele i zasady Unii, takie jak utrzymanie pokoju, promowanie wolności, demokracji, rządów prawa i ochrony praw człowieka.
● Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Rzym): Podpisany w 1957 roku, ten traktat, wcześniej znany jako Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, wprowadzał podstawowe zasady i struktury Unii. Określał swobody przepływu osób, towarów, usług i kapitału oraz zakres kompetencji Unii Europejskiej w różnych obszarach polityki.
● Karta praw podstawowych Unii Europejskiej: Przyjęta w 2000 roku, Karta jest zbiorowym wyrazem praw podstawowych obywateli Unii. Stanowi ona podstawę dla ochrony praw człowieka, w tym prawa do życia, wolności, równości, godności, wolności wypowiedzi, a także gwarantuje prawa socjalne i prawa dotyczące ochrony danych.
● Traktat o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w Unii Gospodarczej i Walutowej (Lisbona): Podpisany w 2012 roku, ten traktat wprowadził reformy mające na celu wzmocnienie zarządzania gospodarczego w strefie euro. Ustanowił on m.in. Europejski Mechanizm Stabilności, który wspiera państwa członkowskie w sytuacjach kryzysowych.
Najważniejsze akty prawa pierwotnego Unii Europejskiej to traktaty, które tworzą podstawę prawną UE. Są nimi Traktat o Unii Europejskiej (Maastricht) i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Rzym). Traktat o Unii Europejskiej określa cele i zasady UE, takie jak demokracja, wolność i ochrona praw człowieka. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej reguluje swobodę przepływu osób, towarów, usług i kapitału oraz określa obszary polityki, w których UE ma kompetencje. Karta praw podstawowych Unii Europejskiej gwarantuje prawa człowieka i wolności obywateli UE. Traktat o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w Unii Gospodarczej i Walutowej (Lisbona) wprowadza reformy w zarządzaniu gospodarczym w strefie euro. Te akty prawa stanowią fundament dla dalszych regulacji i decyzji Unii Europejskiej.