Uwzględniając zakres i przyczynę podaj rodzaje mutacji.

Mutacje genowe to mutacje zachodzące w obrębie genów. Wyróżniamy:

substytucje – zamiana jednej pary nukleotydów na inna: tranzycja – puryna zamieniana jest na purynę lub pirymidyna na pirymidynę, transwersja – puryna zamieniana jest na pirymidynę lub odwrotnie

delecje – utrata 1 lub kilku nukleotydów

insercja – wstawienie 1 lub kilku nukleotydów

Mutacje chromosomowe (aberracje chromosomowe) dotyczą zmian w budowie chromosomu lub ich liczby.

Mutacje chromosomowe dotyczące zmian w budowie:

delecje (deficjencje) – utrata fragmentu chromosomu

duplikacja – powielenie fragmentu chromosomu

inwersja – fragment chromosomu zostaje wycięty, a następnie odwrócony o 180° i ponownie wbudowany

translokacja – przeniesienie fragmentu z jednego chromosomu na drugi.

Mutacje chromosomowe dotyczące zmian w liczbie chromosomów:

aneuploidia – zmiana liczby chromosomów w obrębie jednej pary, wyróżnia się: monosomia – brak jednego chromosomu z pary (2n – 1), trisomia – dodanie jednego chromosomu z danej pary (2n + 1), tetrasomia – dodanie dwóch chromosomów z danej pary (2n + 2), nullsomia – brak danej pary chromosomów (2n - 2)

euplodia – to zmiana liczby zestawów chromosomów: monoploidia (n), triploidia (3n), tetraploidia (4n), itd.

Mutacje spontaniczne to zmiany w materiale genetycznym zachodzące spontanicznie, bez wpływu czynników zewnętrznych.

Mutacja indukowana to zmiany w materiale genetycznym zachodzące pod wpływem czynników zewnętrznych, tak zwanych mutagenów. Do mutagenów zaliczamy: czynniki fizyczne, np. promieniowanie UV, promieniowanie jonizujące; czynniki chemiczne: kolchicyna, nadtlenek wodoru; czynniki biologiczne: wirus opryszczki, wirus brodawczaka ludzkiego.