Mechanizm skurczu serca opiera się na skoordynowanym procesie elektrycznym i mechanicznym, który umożliwia pompowanie krwi przez serce.
1- Pobudzenie elektryczne – Skurcz serca rozpoczyna się od impulsu elektrycznego wygenerowanego w węźle zatokowo-przedsionkowym (węzeł SA), który działa jak naturalny rozrusznik serca. Impuls ten rozchodzi się po mięśniu przedsionków, powodując ich skurcz i przepchnięcie krwi do komór.
2- Przewodzenie impulsu – Impuls elektryczny dociera do węzła przedsionkowo-komorowego (węzeł AV), gdzie następuje chwilowe opóźnienie, pozwalające przedsionkom całkowicie opróżnić się do komór. Następnie impuls przechodzi przez pęczek Hisa, rozgałęziając się na włókna Purkinjego, które rozprowadzają sygnał po mięśniu komór.
3- Skurcz mięśnia komór – Pobudzenie elektryczne powoduje depolaryzację komórek mięśnia sercowego, co inicjuje skurcz mięśnia komór. Skurcz ten zwiększa ciśnienie w komorach, co powoduje otwarcie zastawek półksiężycowatych i wypchnięcie krwi do tętnic — aorty i pnia płucnego.
4- Rozkurcz serca – Po skurczu następuje faza rozkurczu, w której mięsień sercowy się rozluźnia, zastawki półksiężycowate zamykają się, zapobiegając cofaniu krwi, a komory wypełniają się krwią z przedsionków.