Skutki utrzymywania się wysokiego współczynnika przyrostu naturalnego w krajach słabo rozwiniętych
a) ekonomiczne:
– nadmierna podaż siły roboczej prowadzi do ubożenia społeczeństwa oraz wzrostu bezrobocia;
– zahamowanie rozwoju gospodarki;
– przewaga rolnictwa w tworzeniu PKB oraz w zatrudnieniu, która jest spowodowana koniecznością zaspokojenia rosnących potrzeb żywieniowych ludności.
b) polityczne:
– konflikty między ludnością, np. o ziemię, pożywienie, wodę;
– konieczność prowadzenia polityki dostosowanej do wzrostu liczby ludności, np. dążenie do rozwoju edukacji.
c) społeczne:
– niski poziom życia ludności;
– zjawisko głodu i biedy;
– przeludnienie wsi, które powoduje masową migrację do miast;
– powstawanie w miastach dzielnic nędzy.
Konsekwencje utrzymywania się niskich lub ujemnych wartości współczynnika przyrostu naturalnego w krajach o wysokim poziomie rozwoju gospodarczego
a) ekonomiczne:
– zahamowanie rozwoju gospodarki wskutek spadku liczebności osób w wieku produkcyjnym;
– wzrost wydatków państwa na opiekę socjalną i zdrowotną dla starszych ludzi;
– spadek wielkości dochodów napływających do budżetu państwa z podatków.
b) polityczne:
– konieczność prowadzenia polityki prorodzinnej;
– konieczność podwyższania wieku emerytalnego.
c) społeczne:
– starzenie się społeczeństwa;
– napływ imigrantów konieczny do wypełnienia luk na rynku pracy, który może powodować konflikty na tle etnicznym i religijnym;
– spadek liczby ludności.
Współczynnik przyrostu naturalnego to różnica wartości współczynnika urodzeń i współczynnika zgonów. W krajach wysoko rozwiniętych wartość współczynnika przyrostu naturalnego jest niska lub ujemna, natomiast w państwach słabo rozwiniętych wynosi nawet ponad 30‰.