– Czy rozum to siła człowieka, czy źródło pychy prowadzącej do klęski? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie w odniesieniu do wybranych tekstów kultury.
Niestety nie możemy podać Ci gotowego rozwiązania. Podążanie za podpowiedziami pomoże Ci samodzielnie napisać pracę i ułatwi Ci naukę do egzaminu maturalnego. Jesteśmy pewni, że dasz sobie radę! Powodzenia! J
WSTĘP – Rozważ, czym dla człowieka jest rozum. Płynnie przejdź do postawienia tezy – zdecyduj, czy rozum jest źródłem siły, czy prowadzi do klęski. Możesz postawić też tezę mieszaną.
(akapit)
ROZWINIĘCIE
Rozum jako źródło siły:
– pozwala na nowe wynalazki (Adam Naruszewicz Balon),
– dzięki niemu możemy zdobywać wiedzę (filozofia Kartezjusza),
– pozwala pokonywać emocje (Jan Kochanowski Pieśń IX).
Rozum jako źródło klęski:
– wynalazki człowieka wykorzystywane są w zły sposób, np. do zabijania (Aleksander Kamiński Kamienie na szaniec),
– rozum ludzki nie jest w stanie powstrzymać pędu do władzy, pieniędzy (Adam McKay Nie patrz w górę),
– rozum odciąga człowieka od Boga (Mikołaj Sęp Szarzyński Sonet IV)
(1 utwór – jeden akapit)
ZAKOŃCZENIE
(akapit)
Powtórz swoją tezę innymi słowami.
W skrócie odwołaj się do bohaterów książek, o których wspomniałaś/wspomniałeś oraz problemów, które zostały omówione.
– Czy postęp służy ludzkości? Co na ten temat sądzili ludzie oświecenia, a co może powiedzieć człowiek żyjący w XXI w.?
Niestety nie możemy podać Ci gotowego rozwiązania. Podążanie za podpowiedziami pomoże Ci samodzielnie napisać pracę i ułatwi Ci naukę do egzaminu maturalnego. Jesteśmy pewni, że dasz sobie radę! Powodzenia! J
WSTĘP – Rozważ, czym dla człowieka jest rozum. Płynnie przejdź do postawienia tezy – wykaż, że w oświeceniu postęp służył ludzkości, a dziś nie jest to już takie pewne.
(akapit)
ROZWINIĘCIE
Rozum jako źródło siły w oświeceniu:
– pozwala na nowe wynalazki (Adam Naruszewicz Balon),
– dzięki niemu możemy zdobywać wiedzę (filozofia Kartezjusza),
Rozum jako źródło klęski w tekstach kultury współczesnej:
– wynalazki człowieka wykorzystywane są w zły sposób, np. do zabijania (Aleksander Kamiński Kamienie na szaniec),
– rozum ludzki nie jest w stanie powstrzymać pędu do władzy, pieniędzy (Adam McKay Nie patrz w górę),
(1 utwór – jeden akapit)
ZAKOŃCZENIE
(akapit)
Powtórz swoją tezę innymi słowami.
W skrócie odwołaj się do bohaterów książek, o których wspomniałaś/wspomniałeś oraz problemów, które zostały omówione.
– Czy rozum to siła człowieka, czy źródło pychy prowadzącej do klęski? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie w odniesieniu do wybranych tekstów kultury.
| Kryterium oceny | Omówienie | Punktacja |
| Sformułowanie stanowiska wobec problemu omówionego w poleceniu | Teza: Rozum ludzki to wielka siła (rozum ludzki to źródło pychy)Stanowisko: Dzięki rozumowi ludzkiemu możliwy jest postęp (rozum człowieka prowadzi go do klęski). | 6 – stanowisko jest adekwatne do problemu podanego w poleceniu3 – stanowisko jest częściowo adekwatne do problemu podanego w poleceniu0 – stanowisko jest nieadekwatne lub brak stanowiska |
| Uzasadnienie stanowiska | Rozum jako źródło siły:– pozwala na nowe wynalazki,– dzięki niemu możemy zdobywać wiedzę,– pozwala pokonywać emocje.Rozum jako źródło klęski:– wynalazki człowieka wykorzystywane są w zły sposób, np. do zabijania (,– rozum ludzki nie jest w stanie powstrzymać pędu do władzy, pieniędzy.– rozum odciąga człowieka od Boga | 18 – uzasadnienie trafne, szerokie i pogłębione12 – uzasadnienie trafne i szerokie8 – uzasadnienie trafne, ale wąskie4 – uzasadnienie częściowe0 – brak uzasadnienia stanowiska |
| Poprawność rzeczowa | Balon– oda,– utwór klasycystyczny.Kartezjusz Rozprawa o metodzie– racjonalizm – prymat rozumu w poznawaniu świata.Pieśń IX– stoicyzm i epikureizmNie patrz w górę– film dostępny legalnych platformach.Kamienie na szaniec– Rudy, Alek, Zośka,– akcja pod ArsenałemSonet IV– dualizm – człowiek składa się z duszy i ciała, które jest grzeszne. | 4 – brak błędów rzeczowych2 – nie więcej niż jeden błąd rzeczowy0 – błędy rzeczowe |
| Zamysł kompozycyjny | Akapit 1. – wstępAkapit 2. – argument 1.Akapit 3. – argument 2.Kolejne akapity – kolejne argumentyAkapit ostatni – zakończenie | 6 – kompozycja funkcjonalna3 – zaburzenia funkcjonalności kompozycji0 – brak zamysłu kompozycyjnego |
| Spójność lokalna | Używaj słów, które pomagają płynnie przejść od akapitu do akapitu i dzięki którym zdania się ze sobą łączą: a zatem, toteż, z tego wynika, z kolei, inaczej mówiąc, z drugiej strony | 2 – pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności1 – znaczne zaburzenia spójności0 – wypowiedź niespójna |
| Styl tekstu | Styl stosowny – z zachowaniem zasady decorum, brak potocyzmów | 4 – styl stosowny2 – styl częściowo stosowny0 – styl niestosowny |
| Oprócz wymienionych powyżej kryteriów Egzaminator będzie brał pod uwagę poprawność językową (6 – brak błędów lub nieliczne błędy rażące; 3 – liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące; 0 – liczne błędy rażące) oraz poprawność zapisu (4 – zapis w pełni poprawny lub nieliczne błędy nierażące; 2 – liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące; 0 – liczne błędy rażące). | ||
– Czy postęp służy ludzkości? Co na ten temat sądzili ludzie oświecenia, a co może powiedzieć człowiek żyjący w XXI w.?
| Kryterium oceny | Omówienie | Punktacja |
| Sformułowanie stanowiska wobec problemu omówionego w poleceniu | Teza: Postęp nie zawsze służy ludzkości. Zależy to od wykorzystania jego siły do dobrych lub złych celów.Stanowisko: Ludzie epoki oświecenia uznawali, że dzięki rozumowi ludzkiemu możemy zrobić krok do przodu. Dziś widać już, że czasem jego siła jest wykorzystywana, aby niszczyć. | 6 – stanowisko jest adekwatne do problemu podanego w poleceniu3 – stanowisko jest częściowo adekwatne do problemu podanego w poleceniu0 – stanowisko jest nieadekwatne lub brak stanowiska |
| Uzasadnienie stanowiska | Rozum jako źródło siły:– pozwala na nowe wynalazki,– dzięki niemu możemy zdobywać wiedzę.Rozum jako źródło klęski:– wynalazki człowieka wykorzystywane są w zły sposób, np. do zabijania (,– rozum ludzki nie jest w stanie powstrzymać pędu do władzy, pieniędzy. | 18 – uzasadnienie trafne, szerokie i pogłębione12 – uzasadnienie trafne i szerokie8 – uzasadnienie trafne, ale wąskie4 – uzasadnienie częściowe0 – brak uzasadnienia stanowiska |
| Poprawność rzeczowa | Balon– oda,– utwór klasycystyczny.Kartezjusz Rozprawa o metodzie– racjonalizm – prymat rozumu w poznawaniu świata.Nie patrz w górę– film dostępny legalnych platformach.Kamienie na szaniec– Rudy, Alek, Zośka,– akcja pod Arsenałem | 4 – brak błędów rzeczowych2 – nie więcej niż jeden błąd rzeczowy0 – błędy rzeczowe |
| Zamysł kompozycyjny | Akapit 1. – wstępAkapit 2. – argument 1.Akapit 3. – argument 2.Kolejne akapity – kolejne argumentyAkapit ostatni – zakończenie | 6 – kompozycja funkcjonalna3 – zaburzenia funkcjonalności kompozycji0 – brak zamysłu kompozycyjnego |
| Spójność lokalna | Używaj słów, które pomagają płynnie przejść od akapitu do akapitu i dzięki którym zdania się ze sobą łączą: a zatem, toteż, z tego wynika, z kolei, inaczej mówiąc, z drugiej strony | 2 – pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności1 – znaczne zaburzenia spójności0 – wypowiedź niespójna |
| Styl tekstu | Styl stosowny – z zachowaniem zasady decorum, brak potocyzmów | 4 – styl stosowny2 – styl częściowo stosowny0 – styl niestosowny |
| Oprócz wymienionych powyżej kryteriów Egzaminator będzie brał pod uwagę poprawność językową (6 – brak błędów lub nieliczne błędy rażące; 3 – liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące; 0 – liczne błędy rażące) oraz poprawność zapisu (4 – zapis w pełni poprawny lub nieliczne błędy nierażące; 2 – liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące; 0 – liczne błędy rażące). | ||